Quarantainetijd en Pasen

Nu wij niet grootschalig samen mogen komen maar wel in onze huizen bij elkaar zijn is dit het goede moment om Pasen als gezin of familie, waar mogelijk met gasten, te vieren en samen met Israël deze vreugde te beleven. Het is heilzaam!

Lezen Exodus 12:22
“Ga dan tot de morgen de deur niet uit”

Wanneer de deurposten bestreken zijn met het bloed van het lam, dan zal de Heer dit huis niet treffen. De dood zal door het bloed van ons Paaslam Jezus Christus geen vat op ons hebben, d.w.z. we ontvangen leven na de dood. Lezen 1 Petr. 2:24, Rom. 6: 5-6, psalm 16: 10 , Spreuken 3: 7-8.

Waarom als gezin

Lees Exodus 12: 3
“Zeg tegen de hele gemeenschap van Israël; op de tiende van deze maand moet elke familie een lam of een bokje uitkiezen, elk gezin één.

Op de veertiende dag: die dag moet de voltallige gemeenschap van Israël de dieren in de avondschemer slachten. Het bloed moeten jullie bij elk huis waarin een dier gegeten wordt, aan de beide deurposten en aan de bovendorpel strijken. Ieder gezin en ieder huis binnen de hele gemeente, de gemeente bestaat uit ieder gezin en ieder huis.  Daar waar een lam teveel was voor één huis werd het gedeeld met de buren. Niemand hoefde het alleen te vieren. Ook later toen de tempel er was werd per gezin een lam geslacht in de tempel en daarna werd het dier meegenomen naar huis om te worden gegeten samen met de andere ingrediënten, bittere kruiden en ongezuurd brood. De viering is samen en iedere familie apart, in de gezinnen de maaltijd vieren is de basis voor een gemeenschappelijke viering. Het één kan niet zonder het ander.

Ter vergelijking:
Sinterklaas wordt gezamenlijk gevierd als hij de stad binnen komt, we onthalen hem met z’n allen maar iedere familie viert het apart. We kunnen alleen samen Sinterklaas welkom heten omdat we weten waarom, straks vieren we het als gezin. Iedereen weet dat van elkaar, ieder doet het op z’n eigen manier maar toch zijn er ook veel overeenkomsten. Je kunt van elkaar leren, je bent nieuwsgierig naar elkaar, wat heb jij gekregen?

Dat is de saamhorigheid van het Sinterklaasfeest.

Lezen Exodus 12: 24-28
Het gaat erom de kinderen te leren wat het feest inhoud.
Zonder deze kennis gaat een gezamenlijke viering verloren.

Mogen niet- Joden Pesach vieren?

Lezen Ezra 6: 19-22
Vers 21 “en ook allen die zich hadden afgekeerd van de onreinheid van de plaatselijke bevolking en zich bij de Israëlieten hadden aangesloten om de Heer, de God van Israël, te vereren”.

Dit betekent dat ook al hoor je niet bij het Joodse volk en je dus ook niet het verhaal van de uittocht uit Egypte hebt gehoord van je voorouders, dat je dan toch mag meevieren en aan de vreugde van Israël mag deelnemen als je je gereinigd hebt!
Dat is een beeld van de doop!
En de doop is, wat besnijdenis is voor het volk Israël, ingelijfd worden in het verbond dat God met zijn volk heeft gesloten. Lezen; Kol 2: 11-12, Rom. 2: 28- 3:2 en Jeremia 31:31-33 (en lees ook nog even Jeremia 31:35-37).

Is pesach vieren hetzelfde als avondmaal vieren?

Het als gemeenschap vieren van het Heilig Avondmaal is anders dan in het huisgezin de Sedermaaltijd vieren maar ligt zeker in elkaars verlengde. Zoals al eerder opgemerkt werd het Lam geslacht in de tempel, het bloed werd geofferd maar het vlees werd meegenomen naar huis. Tijdens de Sedermaaltijd wordt wel herdacht waar het breken van het ongezuurde brood en het drinken van de beker na de maaltijd naar verwijst. Naar het offeren van het Lam. Het lam zelf wordt niet meer gegeten.

In de kerk wordt de nadruk gelegd op het werk van Jezus Christus en onze schuld en onze vrijspraak. Het is een gezamenlijke belijdenis, het hele volk treft schuld en Jezus betaalde voor de hele wereld, niet alleen voor de uitverkorenen. De hele schepping zucht en is in barensnood. De kerk als gemeenschap laat dat zien aan de wereld en roept op tot bekering, dat gebeurt in het huisgezin niet.

Nu we gezien hebben dat wij met het joodse volk mee mogen vieren, gaan we nu verder in op het vieren zelf.
Belangrijk is dat we ook zien dat Jezus dit feest vierde vlak voor zijn dood en opstanding, sterker nog hij verlangde er hevig naar dit feest te vieren omdat hij in dit feest kon laten zien wat Hij ging doen, wat pesach ten diepste zou gaan betekenen. Pesach betekent voorbij gaan, de huizen met de bloedrode deurposten werd voorbijgegaan, de mensen die hier achter schuilden werden niet getroffen door de dood. Jezus werd onze deurpost, als we achter Hem schuilen hoeven wij niet bang te zijn voor de dood want dat werd een doorgang tot het eeuwige leven.

De uittocht uit Egypte kreeg zo’n diepgang dat de hele wereld het mee mag vieren omdat de hele wereld gered is. Joh. 3:16-17.

Hoe wordt Pesach gevierd?

Allereerst is er de voorbereidingstijd. De huizen moeten schoongemaakt worden, ontdaan van alle produkten die gist bevatten. Dus geen gewoon brood, geen pasta, geen pizza, geen koekjes, dit alles mag er niet zijn. Exodus 12:15.

Gist zorgt ervoor dat meel gaat rijzen, een opgeblazen produkt, het wordt groter.
Gist staat symbool voor zonde, 1 Kor. 5: 6-8.
De zonde van de mens is dat hij zichzelf opblaast, hij eert zichzelf ipv God.
Hij zet een hoge borst op. Kijk maar naar Lamech Gen. 4: 23-24 en naar de toren van Babel.

Dat is waar we ons bewust van moeten zijn en daarom eten we met pesach alleen ongegist brood, matzes, en zoeken we in alle hoekjes en gaatjes van ons leven naar gist en verwijderen het. Een grote schoonmaak.

In Israël worden de gevonden laatste kruimels met vuur verbrand. Lezen 2 Petr. 3 en Hebreeën 12: 28-29.
Dan wordt een maaltijd klaargemaakt. Een lekkere maaltijd voor straks, vis of vlees met groenten, salades en aardappelen of rijst[*], fruit, een feestelijke maaltijd.
Alle ingrediënten voor de viering worden klaargemaakt, de matzes, de bittere kruiden, de charoseth (een lekkere zoete compote), zout water, peterselie, genoeg wijn en druivensap.
De tafel wordt feestelijk gedekt en dan kan de viering beginnen.

De maaltijd verloopt volgens een vaste orde (Seder).
Tijdens de maaltijd wordt een boekje gelezen, de haggada (vertelling), een liturgie.
Er zijn veel verschillende soorten maar ieder heeft de orde van de maaltijd er in verwerkt.
Het verhaal van de tocht van slavernij naar vrijheid wordt verteld, beleefd en geproefd.
De 10 plagen die God stuurde om ons vrij te maken worden genoemd en beleefd.
Er worden vier glazen wijn of druivensap gedronken, ieder met een eigen betekenis.
Er worden verschillende gerechtjes gegeten die het verhaal verdiepen en verlevendigen.
En ook voor de kinderen is het een hele belevenis! Om hen gaat het tenslotte. Ex. 12:24-28.
In de gezinnen de maaltijd vieren is de basis voor de gemeenschappelijke viering.
Het is een doorgeven van de viering, van het verhaal aan de volgende generatie. Zonder kennis hiervan gaat de gemeenschappelijke viering verloren.
Hierdoor bestaat het Joodse volk als volk nog steeds, ze is niet opgegaan in de volkeren zelfs niet na 2000 jaar ballingschap. Dat is wonderlijk.

Hoe ziet zo’n symbolische maaltijd er eigenlijk uit?

De tafel staat vol met symbolisch voedsel.
Een aantal speciale ingrediënten wordt klaargelegd op een sederschotel die in het centrum van de tafel staat, binnen handbereik van degene die de leiding heeft. De gerechten die op de Sederschotel liggen, worden om de beurt van de tafel gepakt en het verhaal bij de ingrediënten wordt uitgelegd. Daarbij worden er, ook weer in een speciale volgorde 4 glazen wijn geschonken (of druivensap) die allemaal een speciale betekenis hebben.

Op de Sederschotel:

1. Karpas (= peterselie), doet denken aan de lente. Dit wordt gedoopt in water met zout, als herinnering aan de tranen in Egypte en het feit dat het leven niet altijd vreugde inhoudt. Ook herinnert de peterselie aan de bundel hysop die gebruikt werd om de deurposten in te smeren met bloed van het pesachlam.
2. Zeroah (= een bot van een lam) Herinnert aan het lam dat geslacht werd in de nacht van de Exodus, maar ook aan Paaslam Jezus.
3. Baytzah (= een ei, hard gekookt), als symbool voor het nieuwe leven. Denk hierbij ook aan Jezus, Die als Pesachlam geslacht werd maar opstond uit de dood.
4. Maror (= bittere kruiden), vaak geraspte mierikswortel of radijs vanwege de bitterheid van de slavernij in Egypte, maar ook het bittere lijden van Jezus.
5. Chazeret (= sla) als het jong is, is het zoet met zachte bladeren, later wordt het hard en bitter. Zoals de houding van de Egyptenaren: eerst zoet tegen de vaderen, later hard en bitter tegen de kinderen van Israël.
6. Charoset (= zoet), een mengsel van appels, noten, rozijnen, kaneel en wijn. De zoetheid van het gerecht staat voor het geluk na de bevrijding uit Egypte en onze bevrijding van zonden en dood door Jezus, terwijl de kleur doet denken aan klei en aan de stenen en het cement uit de slaventijd in Egypte.

Er worden Matzes  (= ongezuurde broden) gegeten. Deze staan symbool voor de haast  waarmee het volk uit Egypte moest vertrekken. Er was geen tijd om het brood te laten rijzen.

De betekenis van de 4 bekers wijn:

1. Ik zal jullie uitleiden: beker der heiliging
2. Ik zal jullie redden: beker der plagen
3. Ik zal jullie verlossen: beker der vrijkoping, verlossing, of dankzegging
4. Ik zal jullie aannemen: beker der aanneming en lofprijzing

Tijdens de maaltijd wordt de aandacht van de kinderen vastgehouden door ze al vertellend bij het verhaal te betrekken. Het jongste kind stelt 4 vragen over de bijzondere betekenis van de maaltijd. Dit heeft te maken met de mondelinge overlevering waar in de Thora over gesproken wordt.

Waarom is deze avond zo anders dan alle andere avonden?
1.Waarom eten wij op deze avond ongezuurde broden?
2.Waarom eten we vanavond, anders dan op alle andere avonden bittere kruiden?
3.Waarom dippen we 2 keer?
4.Waarom zitten wij anders dan alle andere avonden niet rechtop maar leunen wij op de tafel?
Bovenstaande vragen zorgen ervoor dat de verhalen van de uittocht uit Egypte worden verteld.
Tijdens de maaltijd worden de Hallel (lofpsalmen) gelezen/gezongen. Deze bestaat uit Psalmen 113-118, gevolgd door psalm 136.

De kinderen kijken erg naar dit feest uit. Ze mogen laat op bed en krijgen een cadeautje (zorg dus voor cadeautjes) Je kunt de kinderen het verhaal laten meespelen met playmobiel of lego of door te tekenen of door een film te bekijken (the Prince of Egypte, ligt aan de leeftijd) zingen van liederen die bij ze past en die bij het paasfeest passen.
Er worden liederen en psalmen gezongen, gedichten gelezen en vooral de bijbel ingedoken om verbanden te leren zien. Iedereen mag vragen stellen en iedereen mag iets inbrengen (liederen of gedichten of Bijbelteksten), ervaringen of inzichten delen.

Voor kinderen: sederschotel maken van papier:

Tijdens de pesachmaaltijd, of sedermaaltijd, staat er op tafel een sederschotel met gerechten die doen denken aan de uittocht uit Egypte. Je kunt ook zelf je eigen mini-sederschotel maken.

Dit heb je nodig:

• stevig karton
• een vel stevig wit papier (A3)
• potloden of stiften
• matzes (te koop in de supermarkt)

Zo maak je het:

• Knip uit het papier vier cirkels met een doorsnede van ongeveer 16 cm.
• Snij of knip uit het karton drie ‘staanders’ van 15 bij 2,5 cm.
• Knip in deze staanders vier sneden.
• Plaats de vier cirkels in de sneden.
• Teken op de bovenste cirkel: een ei, een bot, een mierikswortel, een radijsje met wat peterselie, en een bakje met charoset.
• Leg tot slot drie kleine matzes op de schotel.

 

 

 

 

 

 

Je kunt ook een wegwerp  papieren bord gebruiken en daar de ingrediënten op tekenen.
Je kunt voor iedereen zo’n bordje maken. Of je zet er één in t midden op de tafel. Het is niet persé nodig om deze hele toren te maken!

Filmpje over de bevrijding!
https://youtu.be/41IM1WS6xyg

Kijk voor meer filmpjes of ander materiaal op de site Opkijken.nl / kinderwerk

 

[*] Strikt genomen is rijst een graanprodukt en strenge askenasische joden eten dit ook niet maar sefardische  joden wel omdat rijst niet rijst. Het gaat erom dat je begrijpt hoe t zit, waar de restrictie van t ongezuurd brood vandaan komt en toe dient.