Diepe relatie tussen Goede Vrijdag/Pasen en Pesach
Dit jaar valt de Sederavond op de Joodse feestkalender samen met Goede Vrijdag op de christelijke kalender: 15 april. Vervolgens vieren christenen op 17 april het Paasfeest, en Joden van 16-23 april het Pesach. Hoe verbinden we Goede Vrijdag en Pasen met Pesach?
Hoe heeft de Pesachmaaltijd betrekking op Christus?
Tegenwoordig gaan er stemmen op die zeggen dat Jezus’ laatste avondmaal zeer waarschijnlijk niets met de sedermaaltijd te maken had (zie artikel Dick Schinkelshoek, ND 9 april 2022).
Hij beroept zich op de wetenschappers Jonathan Klawans en Vanessa Ochs. 
Door deze wetenschappers wordt gesteld dat de sedermaaltijd een Joodse instelling is geweest van na Christus leven op aarde. Ook stellen ze dat Johannes een andere datering heeft waardoor Jezus helemaal niet met zijn leerlingen het Pesach gevierd kan hebben. Hij zou toen al gekruisigd zijn. Het is duidelijk: wat in het jodendom ontstaan is ná afsluiting van het NT zou onmogelijk licht kunnen werpen op Goede Vrijdag en Pasen. Andere argumenten die worden gegeven: Exodus 12 vertelt hoe Israëlitische gezinnen een geslacht lam en ongezuurde broden aten, maar dit zou niet een jaarlijks ritueel zijn geweest. Ook zou Pesach om de tempel draaien. Pas na de verwoesting van de tempel in 70 zou het Pesach in huiselijke kring zijn gevierd.
Yachad meent dat dit een onjuiste weergave van bijbelse gegevens is. En dat op deze manier onnodig de band met het Joodse volk en met messiasbelijdende Joden wordt ondermijnd.
Want alle evangeliën laten zien dat het avondmaal wel degelijk tijdens een Pesachviering werd ingesteld. Jezus liet Petrus en Johannes een bovenzaal in gereedheid brengen, dat wil zeggen: de ruimte van zuurdeeg gereinigd en de ingrediënten voor de Pesachmaaltijd gebracht, zoals voor de bittere kruiden waar Judas later die avond het brood in doopte. Het breken van het brood verbindt het avondmaal met het brood der ellende uit Exodus 12: de verlossing van slavernij die alleen God bewerkt.
Hetzelfde geldt van de oproep ‘doet dit tot mijn gedachtenis’, die staat op één lijn met het gedenken tijdens de Pesachmaaltijd op 14 Nisan. Maar vooral de bekers bepalen de orde van de Pesachmaaltijd (seder betekent: orde). Lucas spreekt van meerdere bekers bij deze maaltijd (Luc. 22:17-20). De derde beker was de beker van de dankzegging. Bij een gewone maaltijd was er geen sprake van meerdere bekers. Na de derde beker zong Jezus met zijn leerlingen de lofzang (de Hallelpsalmen 113-118, ook deel uitmakend van de seder) en vertrok Hij naar Getsemane. De vierde beker (gericht op volmaakte verlossing) kon Hij niet samen met zijn leerlingen drinken. In Getsemane en op Golgotha deed Hij dat zelf, hoewel Hij Zijn Vader nog had gevraagd of deze beker aan hem voorbij mocht gaan.
Professor Isaac J. Yuval (Hebreeuwse Universiteit Jeruzalem) stelt dan ook dat de messiaanse traditie van de sedermaaltijd veel ouder is dan de rabbijnse Haggadah traditie. Yuval noemt de gegevens uit de evangeliën zelfs het oudste bewijs voor het bestaan van een sedermaaltijd.
Een hele mooie bespreking is te vinden door drie Messiaanse theologen ( dr. Erez Soref, dr. Golan Broshi, dr. Seth Postell te zien op de link: https://www.youtube.com/watch?v=dnopIIdqnzY
Zij kwamen tot de ontdekking dat de hun zo vertrouwde sedermaaltijd die ze altijd al vierden, vol is van rijke symboliek die op Christus betrekking heeft.
Tenslotte, voor wie goede argumenten zoekt waarom Johannes helemaal geen andere datering van het Pesachfeest geeft dan de andere drie evangelisten (bijv. in Joh. 13:1-2, ), verwijzen we naar de exegetische bijdragen van de nieuwtestamentici prof. dr. J. van Bruggen (in: Christus op Aarde) en prof. dr. J.P. Versteeg. (in: Bij brood en Beker).
Jan-Henk Soepenberg
voorzitter Yachad, predikant GKv Assen-Zuid
(goede week 2022)
Mooie Pesachvieringen
Yachad heeft het druk deze weken. Er zijn verschillende pesachvieringen geboekt en ondertussen al gevierd.
We lichten er één uit.
Op zondagmiddag 3 april was er een uitgebreide Pesachviering in de kerk in Zwijndrecht-Groote Lindt aan de hand van een presentatie van Asaf Pelled. Die vertelde over veel aspecten van de Joodse Pesachviering en de vervulling door Christus aan de hand van de algemene presentatie van International Mission to Jewish People (IMJP) daarover. Inge Rozema stelde vanuit Yachad de verschillende liturgische gerechtjes beschikbaar zodat er ook geproefd kon worden op welke manier aspecten van de verlossing van de zonde in de viering zijn verwerkt. Als deel van het kerkenpakket was dit een bijzondere bijeenkomst, waarin ook aandacht was voor de verbondenheid met het Joodse volk in liederen en informatie over het werk van Yachad
Hierbij de link naar de dienst: https://youtu.be
/
Safe the date
Yachad contactdag op Hemelvaart 26 mei 2022
Yachad wil betrokken kerkleden graag bijpraten over de voortgang van het werk in Israel en Nederland op de middag van Hemelvaartsdag. Ook wordt geprobeerd te reflecteren op hoe gereformeerden met een Joodse achtergrond dit in de kerken hebben ervaren en welke aspecten daarin meer aandacht verdienen. Marc de Klijn en Hennie van Hartingsvelt zijn uit Israel aanwezig om een toelichting te geven op hun nieuwe kunstboek.
Meer informatie en de uitnodiging hiervoor volgt zo spoedig mogelijk!
|
