Na Rosj Hasjana (1 Tisjrie), dat op zondagavond 2 oktober jl. begon, begint een periode van 10 dagen van berouw en inkeer. De afsluiting van deze periode is Yom Kippur of Grote Verzoendag, dit jaar beginnend op dinsdagavond 11 oktober. Dit is de belangrijkste en heiligste dag in het Jodendom. Het was de enige dag in het jaar dat de Hogepriester de allerheiligste plaats in de tempel in Jeruzalem betrad om te verzoening te bewerken voor het volk van God.
Yom Kippur wordt beschreven in de Tenach (de Joodse Bijbel / het Oude Testament in het boek Leviticus 23:26-32: 26 De HEER zei tegen Mozes: 27 ‘Neem dit in acht: De tiende dag van de zevende maand is het Grote Verzoendag, een dag die jullie als heilige dag samen moeten vieren. Jullie moeten die dag in onthouding doorbrengen en de HEER een offergave aanbieden. 28 Je mag dan geen enkele bezigheid verrichten, want het is Grote Verzoendag, waarop voor jullie ten overstaan van de HEER, jullie God, de verzoeningsrite zal worden voltrokken. 29 Wie deze dag niet in onthouding doorbrengt, zal uit de gemeenschap gestoten worden. 30 Wie die dag enige bezigheid verricht, zal ik zelf uit de gemeenschap wegvagen. 31 Je mag die dag geen enkele bezigheid verrichten; deze bepaling geldt voor jullie voor altijd, generatie na generatie, waar je ook woont. 32 Het zal voor jullie een dag van volstrekte rust zijn, die je in onthouding moet doorbrengen. Deze dag moet in volstrekte rust worden doorgebracht, vanaf de avond van de negende dag van die maand tot aan de avond daarop.’ (Liv. 23:27-32)
In Leviticus 16 wordt gedetailleerd beschreven, wat er op de Grote Verzoendag moet gebeuren.
De dag valt op 10 Tisjrie op de Joodse kalender. Doordat dit een maankalender is, vallen joodse feestdagen zoals Yom Kippur steeds op verschillende data van de gregoriaanse kalender, die bij ons in gebruik is. Het joodse etmaal en dus iedere feest- en gedenkdag loopt van zonsondergang tot zonsondergang, dus heeft de dag achtereenvolgens een avond, nacht, morgen, middag en namiddag. Men houdt zich aan beperkingen zoals vasten en niet-werken van begin zonsondergang tot einde zonsondergang – zodra er drie sterren aan de hemel waarneembaar zijn – op de volgende dag. Deze dagindeling is afgeleid van wat er in Genesis 1 bij de schepping wordt vermeld: Het werd avond en het werd morgen, de 1e dag, enz.
Op de avond van Yom Kippur is er de Kol-Nidréi-dienst waarop het Kol Nidré-gebed wordt uitgesproken. In het gebed wordt spijt betuigd over de verkeerde daden die mensen in het voorgaande jaar hebben gedaan, de zonden ten aanzien van de Schepper. Kol Nidré betekent letterlijk: alle eden: men bezint zich ook over alle eden en beloftes waarin men tekortgeschoten is, en spreekt de wens uit in het gebed dat waar dit het geval is, dit tenietgedaan mag worden. Dit betreft nooit geloften die tussen mensen gedaan zijn, zoals zaken die contractueel zijn vastgelegd, enkel zaken tussen de mens en de Schepper. Het besef en bekennen van het eigen falen staan tijdens Yom Kippur centraal. Als u/je dit wilt horen klik dan op deze link: https://www.youtube.com/watch?v=PopzXbvXmJ4
In de Tenach staat beschreven, dat op Yom Kippur twee geitenbokken als zondoffer en een ram als brandoffer voor het hele volk Israël werden geofferd. Daarnaast werd een stier geofferd voor de zonden van de hogepriester en zijn familie. Allereerst werd het lot gebruikt om te bepalen welk geitje geslacht zou worden als zondoffer en welke als “zondebok” zou fungeren. De zondebok werd de stad uitgeleid om in de woestijn te worden vrijgelaten om zodoende (symbolisch) de zonden van het volk weg te dragen. Het begrip zondebok dat de Nederlandse taal kent is hiervan afkomstig.
Op Yom Kippur wordt niet gewerkt. Er wordt gedurende een etmaal gevast, zowel wat eten als wat drinken betreft. Men gaat ’s avonds en overdag naar de synagoge, waar de dienst de hele dag voortduurt
Helemaal aan het einde van de Yom Kippur-dag, bij zonsondergang, aan het einde van de Ne’ila-dienst wordt in de synagoge de lang aangehouden tekia op de sjofar geblazen. Hiermee wordt de dag besloten, en een nieuw begin ingeluid.
De ‘zondebok’ werd beladen met de zonden van het volk en de woestijn ingezonden, waardoor verzoening met God kon worden bewerkt. Zo is de Heer Jezus Christus, de Messias, door God aangewezen als de ‘Zondebok’ en beladen met ónze zonden, die Hij wegdroeg aan het kruis op Golgotha. Daar werd door het offer van Zijn Lichaam en Bloed verzoeking met God bewerkt.
Wilt u meer lezen? het boekje ‘De feesten van Israël’ van Evert van der Poll is aan te bevelen (ISBN 90-73895-08-1 en EAN 9789073895089).