“Bron van hoop voor Israël”
overdenking bij Jeremia 14:7-9

7 ‘HEER, al getuigen onze wandaden tegen ons,
grijp toch in omwille van uw naam.
Talloze malen waren wij u ontrouw,
wij hebben tegen u gezondigd.
8 Bron van hoop voor Israël,
redder in tijden van nood,
waarom bent u als een vreemdeling in dit land,
als een reiziger die maar één nacht blijft?
9 Waarom bent u als een radeloze man,
als een soldaat die ons niet kan redden?
U bent toch in ons midden, HEER,
wij behoren u toch toe?
Laat ons niet in de steek.’

schuldbelijdenis

We lezen hier een schuldbelijdenis door de profeet Jeremia uitgesproken
Het kan niet anders: van het volk komt geen enkel signaal van inkeer. Massaal lieten ze God in de steek.
Niet namens het volk, wel voor het volk bidt Jeremia: ‘Al getuigen onze wandaden tegen ons, grijp toch in omwille van Uw naam’.
Omwille van Uw naam – niet om iets van ons, het moet van Uw kant komen. Uit pure genade.
Wat er van onze kant zichtbaar werd? ‘Talloze malen waren wij U ontrouw, wij hebben tegen U gezondigd’. Tegen U, kern van alle zonde: verzet tegen God.


bron van hoop voor Israël

Jeremia roept God aan als ‘Bron van hoop voor Israël’. Hoe bijzonder!

Is er dan toch hoop? Ja, want Gods ingrijpen hangt niet af van mensen.  God grijpt in omwille van Zijn naam, waarmee Hij zich aan zijn volk heeft verbonden. Zijn naam is ‘Ik ben die Ik ben’ – Hij is dezelfde God die aan Abraham verscheen, aan Mozes, aan Jeremia. God is de bron van hoop voor Israël, omdat Hij Redder is in tijden van nood en benauwdheid. Zou voor de HEER iets onmogelijk zijn?, zei God tegen Abraham en Sara die de hoop hadden opgegeven. God is bron van hoop als alle menselijke mogelijkheden uitgeput zijn.

gedurfde vragen

Jeremia durft wel: ‘Waarom bent U als een vreemdeling in dit land’.
Is God soms slechts een voorbijganger? Heeft Hij zich slechts tijdelijk aan het volk van Abraham verbonden, als een passant? Is de band met Israël slechts een intermezzo? Blijkt Hij op een dag toch níet de God van Abraham, Isaak en Jakob?
Jeremia durft wel: ‘Is God soms een radeloze man?’ Is Hij ten einde raad met zo’n dwarsig volk? Is Hij als een soldaat die de aftocht moet blazen, omdat Hij niet opgewassen blijkt tegen het verzet van zijn volk?

krachtig appel

Jeremia sluit af met een krachtig appel: ‘U bént toch in ons midden, HEER, wij behoren U toch toe?’ Wij zijn toch naar Uw naam genoemd?
U bent toch de God van Abraham, Isaak en Jakob; de God van Israël!
Nu dan, laat ons niet in de steek!
Schitterende woorden. Ze doen een appel op Gods beloften, Zijn verbondstrouw. Kan God zijn volk verstoten?
Mensen kunnen ontrouw zijn, maar de HEER niet!
Juist zo, en zo alleen, is de “Bron van hoop voor Israël” ook de bron van hoop voor alle volken.

Jan-Henk Soepenberg
predikant GKv Assen-Zuid


Sluit u aan bij de traditie van Israëlzondag, de eerste zondag van oktober.

Onlangs stuurden wij een brief naar de predikanten en scriba’s om aandacht te vragen voor Israëlzondag die in vele kerken traditioneel op de eerste zondag van oktober gehouden wordt, dit jaar a.s zondag 3 oktober!
“Joods lezen van de Bijbel” (zoals Paulus ons leerde…) voegt verrassende inzichten toe voor de gemeente. Wat ontvangen we in de zegen, zoals Abraham die kreeg door uit zijn thuisland weg te gaan?  Wij verwijzen graag naar het voorbereidend werk van onze partner, het Centrum voor Israelstudies.   https://hetcis.nl/israelzondagen/

Diaconale ondersteuning in coronatijd aan gemeente “Voice in the Wilderness” Jeruzalem

Yachad heeft vanaf januari dit jaar ondersteuning verleend aan de gemeente ‘The Voice in the Wilderness’ in Jeruzalem, waaraan Josh Simon als voorganger verbonden is. De coronapandemie heeft in Israël ingrijpende gevolgen gehad. Veel gezinnen kwamen in financiële problemen. Yachad heeft diaconale ondersteuning gegeven bij de aanschaf van voedselpakketten. Deze pakketten bestonden uit voedsel in blik en lang houdbaar voedsel. In juni kon de gemeente bovendien hiermee twintig Arabische families in Bethlehem ondersteuning geven. Josh Simon bedankt Yachad voor de hulp, waardoor nood gelenigd kon worden. Hij laat via Whatsapp weten: “It is a blessing to have friends who pray and support us from afar.” (“het is een zegen om vrienden van ver weg te hebben die bidden en ons ondersteunen).

Kort werkbezoek uitgesteld
Het was de bedoeling dat begin september door twee leden van Yachad – Ruud ter Beek en Jan-Henk Soepenberg – een kort werkbezoek zou worden gebracht aan Jeruzalem. Door aangescherpte coronamaatregelen kon deze reis niet doorgaan, want momenteel wordt alleen familie in de eerste graad tot het land toegelaten.
Het was de bedoeling om de onthulling bij te wonen van de kabinetskast die Yachad aan The Bible Society in Jerusalem heeft geschonken. Eerder hebben we in de Nieuwsbrief over dit project geschreven. We willen een waardige plek geven aan een thora-rol die door een Joodse gemeenschap in Duitsland in de 2e Wereld Oorlog is begraven en op die manier gespaard bleef, terwijl niemand van deze Joodse gemeenschap de Holocaust heeft overleefd.
Ook zouden we met Josh Simon en het leiderschapsteam in gesprek gaan over de versterking van banden. Hoe kunnen we deze kleine en kwetsbare gemeente ondersteunen? Hoe kunnen we helpen bij theologische verdieping? De gemeente is klein in aantal, internationaal van karakter, en al jaren een vrijmoedig getuige van het evangelie van Jezus Christus in Jeruzalem en weide omgeving. We hopen dat het werkbezoek in het eerste kwartaal van 2022 alsnog kan plaatsvinden. Wilt u bidden om Gods zegen over de gemeente Voice in The Wilderness?

Boek Aad Kamsteeg: Israël, een natie herboren
Israël, een natie herboren, Aad Kamsteeg | 9789463691376 | Boeken | bol.com

We willen u ook graag attenderen op het dit jaar verschenen boek van  Aad Kamsteeg: Israël, een natie herboren.

Het land van Abraham in Bijbels en politiek perspectief (Amsterdam: Buijten Schipperheijn 2021). Wie kort en bondig een toegankelijke samenvatting van het thema “Israël” wil krijgen, kan goed terecht in dit recente, handzaam uitgegeven, boekje. De oud ND- en EO-journalist is zeer goed ingevoerd in het complexe veld van Israël-visies, actuele politiek en de concrete situatie in en rondom het land. In ca. 125 bladzijden krijgt de lezer in kort bestek een verassend compleet en genuanceerd overzicht. Een must voor betrokken kerkleden en predikanten. Het kan voorkómen dat zij nog blijven steken in het lastige verleden.

De volgende onderwerpen komen in het boekje aan bod:

a.         De houding van Nederland: kabinet en bevolking

b.         De houding van Nederlandse kerken

c.         Ideologische stromingen in Israël

d.         Antisemitisme

e.         Messiasbelijdende Joden

f.          De Palestijnen

g.         Het Amerikaanse schild

h.        Verzoeningsprojecten

i.          Profetie en volkenrecht

j.          De Bijbel, Israël en het land

Yachad stelt tegen verzendkosten (€ 5) een aantal exemplaren beschikbaar voor ieder die toezegt (en daarna aantoont) dat binnen hun gemeente dit boekje gebruikt wordt, hetzij in recensie in een plaatselijk kerkblad, hetzij op catechisatie, gemeentevergadering, kring of vereniging.

Het boekje kan worden aangevraagd via: info@yachad.nl

       Wapenen christenen zich tegen antisemitisme?

Docenten godsdienst, maatschappijleer en geschiedenis, opgelet! Niet alleen het aangekondigde boekje, maar ook een vervolg op de kerkelijke verootmoediging en schuldbelijdenis, die Yachad vorig jaar mede initieerde, is voor jullie interessant! Er komt meer lesmateriaal over het antisemitisme.

Tijdens symposium op 1 september jl. bij de CHE, werd veel stof aangedragen om concreet op de scholen inzicht te geven in dit moeilijke thema. Deze follow-up beantwoordt het verlangen dat de Israëlische Ambassadeur uitte toen hij de schuldbelijdenis vorig jaar in ontvangst nam. Ook nu uitte hij zijn erkentelijkheid voor het vervolg dat nu gaande is. De net aan de UvA benoemde hoogleraar, tevens CGK- deputaat, dr. Bart Wallet leidde het thema in en zette de gelaagdheid van het verschijnsel antisemitisme centraal. Het komt dus aan op kennis van het verleden en besef van de plek die God aan de Joden gaf. Rabbijn Jacobs sprak over antisemitisme als een muterend virus, dat voor beangstigende effecten zorgt en teert op duistere krachten die geen boodschap hebben aan Gods werk. Dr. Prosman belichtten de relevantie voor de kerken en herhaalde dat die nog niet klaar zijn met het inzien van hun eigen tekort. Het Nederlands Dagblad gaf een verslag van het symposium onder de “wat te doen nu de Israëlliefde in de kerken bekoelt?”.(ND 1 sept 2021) Een typering die te denken geeft. Dat wij tegen de gemakkelijke stroom inroeien is duidelijk, maar wat is dan onze roeping nu?  Enkele jongere studenten (ETF Leuven en CHE) en door Yachad betrokken docenten uitten hun enthousiasme over een doortimmerd lespakket en werken daar graag aan mee.

        Voortgezet Appèl en Yachad-kerkenpakket.

Yachad bezint zich op haar bijdrage aan het vervolg op het appèl dat vorig jaar als oproep tot verootmoediging en schuldbelijdenis tegenover het Joodse Volk vanuit orthodoxe kerken plaatsvond. Yachad was één van de initiatiefnemers. Maar aan de basis van het Appèl ligt het diepe besef dat de gemeente méér heeft met “Israël” dan wordt beseft. Wij gaan daar dus nog meer aan doen dan alleen meehelpen om een lespakket over antisemitisme op te stellen.  Elke gemeente die in het na-corona tijdperk in zijn programma met het thema “Israel” wil beziggaan kunnen we via ons kerkenpakket ondersteunen.

      Géén verlegenheid

Dr. Ad Prosman had tijdens het symposium nog een appeltje te schillen met de PKN, waar die zowel de Palestijnse christenen als het Joodse Volk in Israel steunt. Hij riep op tot aangepast gedrag van kerken en goede uitleg van wat werkelijk gebeurde tijdens de Holocaust door goed- èn kwaad- gezinde christenen, want die waren er de hele geschiedenis door. Een politieke stellingname is minder nodig dan de erkenning dat God dóórgaat met Zijn Koninkrijk, waar iedereen welkom is die Hem daarin erkent. Dat moet kerken ook in het reine brengen met hun eigen verleden: verwerken van de gemakkelijke en schrijnende “zondebok”- behandeling die uiteindelijk óók antisemitisme in de kaart speelde. Die erkenning wordt opgepakt door vooraanstaande Joden die zich duidelijk in de discussie mengden en hun blijdschap uitspraken over wat er inhoudelijk werd gezegd. Voor de  Appèl-groep is er werk aan de winkel en het centrum voor Israelstudies (CIS) gaf met dit Symposium een concrete aanzet die naar meer smaakt.

De najaarsfeesten

De afgelopen maand september werden de 3 najaarsfeesten gevierd. Het begon met het Nieuwjaarsfeest, de dag van het bazuingeschal, daarna de 10 dagen van inkeer met als hoogtepunt (10 Tisjri) Jom Kippoer, Grote Verzoendag. Daarna volgde Soekkot, het Loofhuttenfeest.

Er wordt een hut gebouwd. Een loofhut is een simpel en tijdelijk optrekje.
Een Nederlands-Joods kinderliedje zingt:

Vier muurtjes en een dak van riet,
meer is het niet, meer is het niet;
ons huisje is zo gauw gebouwd,
wat riet, wat spijkers en wat hout,
en dat getimmerd aan elkaar,
en kijk, dan is de soeka klaar!

Het dak is van natuurlijk materiaal, wat riet, takken, loof of palmbladeren.
Je moet erdoor heen kunnen kijken, de sterren in de nacht kunnen zien.
En dus kan het er ook makkelijk doorheen regenen. Een hut met lek en gebrek.
Hij mag niet al te stevig zijn, bij een stormwind moet hij bezwijken.
Daarin ga je tijdelijk wonen om even terug te gaan naar de tijd van de woestijnreis.
Een beetje kamperen eigenlijk. En daarom is het ook feest.
Je moet blij zijn op dit feest, dat is een gebod (Deut. 16:14-15; Lev. 23:14).
Alle gewone luxe en zekerheid valt weg om plaats te maken voor het besef dat onze ware vreugde en zekerheid alleen bij God ligt.

Het is feest vanwege de oogst. Juist als je kunt denken  nu ben ik “onder de pannen” ga je leven onder een schamel dak, dat de naam dak nauwelijks verdient. Terwijl je volop kunt genieten van de opbrengst, ga je het goede genieten van psalm 4 “U geeft mij meer vreugde dan zij hebben bij hun overvloed aan koren en aan wijn, want U doet mij veilig wonen”.

Op het Loofhuttenfeest wordt onder andere Ezechiël 38-39 gelezen, over Gog en Magog. De Joodse traditie hoort in de namen Gog en Magog het woord gag, ‘dak’. Het zijn de ‘dak-volken’, die hun zekerheid (menen te) hebben in een dicht, dik dak. Israël leeft met een open dak, open naar de hemel. Maar daarmee ben je uit­eindelijk veel beter beschermd! In de schuilplaats van de Allerhoogste, ‘Want Hij doet mij schuilen in Zijn hut (soeka)’ (Ps. 27:5).
Bij de soeka hoort ook het besef dat wij nog onderweg zijn. In het Nieuwe Testament komt dat tot uitdrukking in de manier waarop over ‘de aardse tent’ gesproken wordt (het Griekse woord skènè, ‘tent’, wordt gebruikt als vertaling voor soeka).
Wij weten immers dat, wanneer ons aardse huis, deze tent, afgebroken wordt, wij een gebouw van God hebben, een huis niet met handen gemaakt, maar eeuwig in de hemelen (2 Kor. 5:1).
Inge Rozema
Bron: CIS dagboek joodse najaarsfeesten

Quote Aad Kamsteeg

Gods trouw ten opzichte van de Joden blijkt in de eerste plaats uit de aanwezigheid van Messiasbelijdende Joden, maar wel degelijk ook uit het voortbestaan van het Joodse Volk als geheel.

Quote ds. Simon van der Lugt

Verbondstijdwat een woord. Ik ben direct terug in mijn jeugd. In de gereformeerd-vrijgemaakte traditie was verbond de glanzende aanduiding van het gelovige leven met de HEER. Het is ingeruild voor de ‘persoonlijk relatie met God’ en daar kun je van alles van vinden” ds. Simon van der Lugt in reflectie op passages en thema’s uit “Genesis”, Jonathan Sacks, Skandalon 2020,
https://www.simonvanderlugt.nl/medeauteurs/ )