Yachad nieuwsbrief december 2020

Verklaring van verootmoediging en schuld bij herdenking 75 jaar holocaust

In de vorige Nieuwsbrief konden we nog niet vertellen dat het in dit herdenkingsjaar van 75 jaar Holocaust tot een schuldbelijdenis van reformatorische en gereformeerde voorgangers zou komen. Inmiddels is op initiatief van het deputaatschap Kerk en Israël van de Christelijke Gereformeerde Kerken samen met voorgangers uit de Christelijke Gereformeerde Kerken, de Hersteld Hervormde Kerk, de Gereformeerde Bond (in de PKN) en de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) een verklaring van schuldbelijdenis en verootmoediging opgesteld en ondertekend.

Deze verklaring is begin november verstuurd aan kerkenraden en voorgangers en kon geheel of gedeeltelijk gebruikt worden in een dienst op zondag 15 november (of later) waarin werd stilgestaan bij wat de Joden is aangedaan door de Nazi’s en voor het joodse volk werd gebeden. Dit in aansluiting bij de herdenking van de Kristallnacht, de nacht van 9-10 november 1938 waarmee na vijf jaar discriminatie en uitsluiting de gewelddadige vervolging van Joden in Hitler-Duitsland losbarstte.

De verklaring is ook gepresenteerd aan het Joodse volk. De ondertekenaars zijn samen met andere contacten binnen de christelijke wereld en vertegenwoordigers van de joodse gemeenschap in Nederland uitgenodigd op de Israëlische ambassade in Den Haag. Vanwege corona moest de bijeenkomst in de ambassade in tweeën gesplitst worden: donderdag 12 en woensdag 18 november.

Ds. Pieter de Boer vertelde op verzoek van de ambassadeur hoe het kwam dat hij zich als kerklid was gaan schamen voor de christelijke houding tegenover het joodse volk. De ambassadeur vertelde op zijn beurt wat het voor hem betekende dat zijn opa en veel andere familieleden in Auschwitz zijn vermoord. Het was een indrukwekkend moment toen de verklaring op de ambassade werd voorgelezen. Daarna is het document plechtig ondertekend door de deelnemers, inclusief de afgevaardigden van de joodse gemeenschap.

Ambassadeur Naor Gilon

Namens Yachad waren aanwezig ds. Ruud ter Beek (lid van de raad van toezicht en advies) en ds. Jan-Henk Soepenberg (voorzitter van het dagelijks bestuur). Er klonken woorden van verootmoediging en erkenning van schuld, vanwege nalatigheid in het opkomen voor de bedreigde Joodse gemeenschap tijdens de holocaust. De officiële tekst van de verklaring is te vinden op onze site (www.yachad.nl > button ‘actueel’).

Er kwam binnen GKv en NGK ook kritiek op de verklaring. Die kritiek luidde o.a.: kan een generatie die de oorlog niet heeft meegemaakt, schuld belijden voor wat in de oorlog is gebeurd? En: doe je wel recht aan mensen die in wel degelijk in verzet kwamen (menigeen in de kerken van K. Schilder).

Wat het laatste betreft, de verklaring geeft zelf nadrukkelijk erkenning van christenen die hun leven in gevaar hebben gebracht en zelfs hebben opgeofferd om Joodse medelanders te beschermen, en die zich met gevaar voor hun leven hebben verzet tegen de nazi’s en de deportaties van Joden.

Wat de kritiek betreft dat de generatie van nu niet belast moet worden met wat in de oorlog is gebeurd, omdat ze daar geen verantwoordelijkheid voor draagt, daar stellen we een visie op schuld belijden tegenover die meer denkt vanuit het collectief. De verklaring opent dan ook met solidariteit erkennen met de kerk van voorgaande eeuwen:

Vanuit onze verbondenheid met de kerk van vroeger tijden en vanuit de erkenning dat wij al te lang onze stem niet hebben laten horen, belijden wij beschaamd onze nalatigheid ten aanzien van de Joodse gemeenschap en anderen aan wie door de kerken onrecht is aangedaan zowel voor, tijdens als ook in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog. We erkennen dat onze nalatigheid het volk betrof waaraan een blijvende bijzondere positie is toevertrouwd in de geschiedenis van Gods heil.

De jodenhaat kwam niet uit de lucht vallen. Vanaf het moment dat de kerk zich met nadruk losmaakte van het jodendom op het concilie van Nicea (325), en helemaal sinds de kerk in de 4e eeuw staatskerk werd, volgde een eeuwenlange geschiedenis van discriminatie, uitsluiting, gedwongen bekeringen, deportaties en pogroms tegen Joden. Tot in de Kanttekeningen op de Statenvertaling en de bekende Korte Verklaring vind je een voedingsbodem voor deze praktijken, bijv. in de kwalijke uitleg van de woorden ‘zijn bloed kome over ons en onze kinderen’.

De kerk stelde dat de Joden het Kaïns-teken dragen, dat ze eeuwig moeten rondzwerven op aarde, dat ze alle rampspoed over zichzelf hebben afgeroepen. Aan verschillende kerkgebouwen in Duitsland is een monument gemetseld, de ‘Judensau’ (jodenzeug), om de Joden belachelijk te maken: te zien is daar hoe Joodse rabbijnen drinken aan de tepels van een onrein varken. Zelfs kerkelijke architectuur bevorderde antisemitisme.

Gevolg is dat ook vandaag veel Joden de christelijke kerk associëren met vijandigheid jegens het Joodse volk, en volksgenoten die christen worden beschouwen als verraders. De messiasbelijdende voorganger David Zadok (met wie Yachad contact onderhoudt) kreeg scherpe kritiek van zijn familie te horen, toen hij tot geloof in Yeshua (Jezus) als Messias kwam: hoe kun jij dit doen? Eeuwenlang hebben christenen ons willen uitroeien!

Op de ambassade voerden namens de Joodse gemeenschap zowel ambassadeur Naor Gilon als rabbijn Binyomin Jacobs het woord. Van rabbijn Avraham Soetendorp was er een brief. Rabbijn Jacobs gaf aan dat hij behalve naar het verleden ook graag naar het heden en de toekomst wil kijken. Er is vandaag sprake van een herlevend antisemitisme. Joden durven niet met een keppeltje over straat. Er werden bewogen woorden gesproken. Nu de uitdaging oppakken naar de toekomst om gezamenlijk het antisemitisme te bestrijden.

De ambassadeur vertelde, dat in Israël – ook in de pers – en door Joodse gemeenschappen in Europa met dankbaarheid kennis is genomen van de schuldbelijdenis, ook door Joden die zich na de oorlog in Nederland volledig ontheemd hebben gevoeld.

Voor wie nog een impressie van de bijeenkomst wil zien verwijzen we naar de volgende linkjes:

Iedereen was het erover eens dat het goed zou zijn om via het christelijk, reformatorisch en gereformeerd onderwijs in Nederland de bekendheid met het Joodse volk en met Israël te bevorderen. De ambassade is bereid mee te werken aan het regelen van gastlessen en bijv. uitwisseling tussen Nederlandse en Israëlische jongeren, ook studenten. Gezamenlijke bezinning over het opkomend antisemitisme is nodig. Onder theologen kan kennismaking met de Israëlische werkelijkheid goed werken. Binnen de kerken is de strijd tegen vervangingsdenken nog niet gestreden.

De ondertekenaars hebben inmiddels het plan opgevat om tot een platform te komen, met als doelen zowel de gezamenlijke contacten met de ambassade te stroomlijnen als de onderlinge contacten en bezinning voort te zetten.

Ruud ter Beek en Jan-Henk Soepenberg

Chanoeka

Onderstaand bericht mocht Yachad met toestemming van Aad Kamsteeg overnemen.

Donderdagavond 10 december, als in Israël de zon is ondergegaan, er 3 sterren te zien zijn; en voor de Joden de nieuwe dag begint, zal het eerste kaarsje worden aangestoken. Het Joodse lichtfeest Chanoeka is aangebroken en dat duurt 7 dagen.  In gedachten wordt teruggegaan naar 164 v Chr. In het door God aan de Israëlieten beloofde land wordt dan al zo’n twee eeuwen gezucht onder Griekse onderdrukking van de Joodse religie en cultuur. Op het altaar van de tempel wordt ter ere van oppergod Zeus zelfs het voor Joden onreine varken geofferd.

Aan dat alles komt een einde via een door Judas de Makabeeër geleide opstand. Het spreekt vanzelf dat de tempel opnieuw moet worden ingewijd. Maar helaas, er zijn geen oliekruiken meer om de circa anderhalve meter hoge gouden lichtkandelaar te laten branden. Gelukkig vindt iemand nog een kruikje met net genoeg olie om de menora één dag licht te geven. Wonderlijk genoeg raakt het kruikje niet leeg. Dat gebeurt pas als er op dag negen nieuwe olie geperst en gezuiverd is. Vandaar deze week die chanoekia in Joodse woningen. Acht dag zullen de acht kaarsen van de kandelaar met een negende kaars worden aangestoken.

Orthodoxe rabbijnen leven niet wettisch

Waaraan herinnert Chanoeka mij als niet- Joodse Nederlander? Aan de bevrijding van het Joodse volk uit afgedwongen assimilatie, aan het recht dus om volgens de eigen religieuze gebruiken te leven. Waaraan herinnert mij volgens als bij Israël betrokken christen? Aan de schuld die “de kerk” sinds de tweede eeuw op zich laadde. Sindsdien stonden de Joden die Yeshua hun lang beloofde Messias vonden onder toenemende druk om hun op de Thora gebaseerde gebruiken los te laten. Het was zelfs de vraag of er eeuwig behoud mogelijk was als zij sabbat, spijswetten en feesten bleven onderhouden.

Donderdag wordt het eerste kaarsje aangestoken

In de loop van de jaren bracht ik als journalist, reisbegeleider en toerist heel wat bezoeken aan Israël. Ik leerde er afstand te nemen van het vooroordeel dat orthodoxe rabbijnen wettisch leven. Sterker, ik werd jaloers op hun eerbied voor de HERE en hun vreugde dat God hen waardig keurde zijn vele geboden en verboden na te volgen. De rabbijnen Nathan Lopes Cardozo in Jeruzalem en wijlen Abraham Lopes Carozo in New York werden mij lief. En steeds trok ik naar Messiasbelijdende Joden. In ons gemeenschappelijk geloof voelde ik mij met hen verbonden. Ook als zij nadrukkelijk- zoals vroeger de discipel Jacobus en apostel Paulus- de Thora onderhielden. Zij deden dat niet om op die manier hun behoud te verdienen. Het maakte eenvoudig deel uit van hun overtuiging dat zij als Jood hun uiteindelijke vervulling in Yeshua hadden gevonden. In 1988 nam ik deel aan een door gereformeerden georganiseerd Israël-forum. Ik stelde toen dat het volstrekt legitiem is blijvend onderscheid te maken tussen Messiaanse Joden en christenen uit andere volken.

Messiasbelijdende Joden en Christenen

Onlangs gaf een vriend mij een boek met daarin een vijftal in het Nederlands vertaalde lezingen van de Amerikaan Mark S. Kinzer, een van de belangrijkste Messiaans- Joodse theologen. Kinzer, een van de belangrijkste Messiaans- Joodse theologen onderschrijft de wezenlijke eenheid van Messiaansbelijdende Joden en christenen binnen de ene vergadering. Maar tegelijk onderbouwt hij met verwijzingen naar de brieven aan de Romeinen en Efeziërs dat het goed is dat binnen de ene kerk die twee werkelijkheden blijven bestaan.

Kinzer boeit enorm en roept tegelijk vragen op. Ik praat daarover graag met mijn meer ingelezen vriend. Maar vast staat voor mij wel vast dat het juist in Israël belangrijk is dat Messiaanse Joden duidelijk maken dat hun geloof teruggrijpt op de beloften van God aan de aartsvaders en voortbouwt op wat richters, koningen en profeten in Thora en Tenach hebben gezegd. Hoe vaak immers ontkennen de orthodoxen dat hun Yeshua volgende volksgenoten Jood zijn, simpel omdat zij christen werden. Zeker, de diepste identiteit van de Messiaanse joden ligt in de gekomen Messias. Maar wat een vreemde gedachte eigenlijk dat daarmee hun Joodse eigenheid zou zijn verdwenen. Ook Jezus vierde met zijn discipelen het Chanoeka-feest.

JOY en Israël

Weet u waar de letters JOY voor staan? Jeugd Ommen Yachad. Wat heeft de jeugd van Ommen met Yachad, zult u zich misschien afvragen?

Begin dit jaar maakten we als groep van twaalf jongeren van de GKV in Ommen plannen om in de zomervakantie 2020 een werkreis te maken. We hadden al twee eerdere werkreizen naar Oekraïne gemaakt. Om enthousiast te blijven, hebben we een andere bestemming gezocht. Israël! We hebben contact gelegd met Yachad of zij projecten hadden waar we ons voor konden inzetten. Die projecten waren er genoeg! Een deel van onze reis werd gesponsord door Yachad en een ander deel van de reis wilden we zelf verdienen met acties in de kerkelijke gemeenten.

We gingen er weer voor! Wachten op een goed moment om de goedkoopste tickets en een goedkoop onderkomen te boeken. Ondertussen ook allerlei acties bedenken en inplannen. Taken verdelen, zodat iedereen actief betrokken was.

En toen werd het maart. De tickets en het onderkomen in Jeruzalem waren geboekt. De eerste actie met Pasen kon niet doorgaan. Ook de andere acties die we bedacht hadden konden niet allemaal doorgaan vanwege de maatregelen. Daarnaast vonden we het niet gepast om acties te houden, terwijl zoveel mensen financiële stroppen kenden. Onkruid wieden, zodat de aardbeien gepoot konden worden bij Rozemarrie in Arriën lukte wel. Goed voor het groepsgevoel, want lol hadden we zeker.

In mei hebben we unaniem besloten de reis niet door te laten gaan. Ook in Israel ging het niet goed met het aantal besmettingen en we hadden te weinig acties kunnen houden.
Jammer? Jazeker!! We hopen dat we alsnog in de zomer van 2021 naar Israël kunnen. De projecten van Yachad zullen wel blijven….We zullen u op de hoogte houden van onze plannen.

Hartelijke groet van JOY: Annemarijn, Arrianne, Bart, Elbregt, Margriet, Mirthe, Ilse, Iris, Jarno,   Robert, Ruben en Vera.

Arrianne Doedens

Boekrol Bible Society Jerzualem

Zoals bij u bekend is neemt Yachad deel aan een project voor een historische boekrol een kabinet of vitrinekast te bouwen.
Deze boekrol lag verborgen in een grafkist die de Tweede Wereldoorlog in het Duitse Fürth heeft overleefd. Dit in tegenstelling tot de 2000 Joodse bewoners van dit stad. Het is toen vanwege de Kristallnacht begraven. De moordenaars in het derde rijk joegen niet alleen miljoenen joden de dood in maar vernietigden ook hun synagogen. Daarom werden de meest heilige Thorarollen zoveel mogelijk verstopt. Dit is er dus één van.
De 300 jaar oude boekrol krijgt een ereplaats in het pand van de Bible Society Israel nabij het centrum van Jeruzalem. Yachad heeft 9000 euro ter beschikking gesteld voor een passende (vitrine)kast waarmee deze boekrol permanent tentoongesteld kan worden. Deze expositie zal de aandacht trekken van orthodoxe Joden, die in deze boekhandel en uitgeverij meer kunnen horen over Jezus Christus, het Levende Woord.
MAAR: De lange lockdown vanwege het coronavirus draagt niet bij tot een snelle voltooiing van het boekrolproject bij de Israel Bible Society. Het loopt nogal vertraging op. Zodra er weer wat te melden is, zullen wij dat zeker doen.
EN NATUURLIJK:
U kunt uw bijdrage voor het kabinet dat de rol hiervoor toegankelijk maakt nog storten op de Yachad- rekening, met vermelding van BOEKROL.

International Mission to Jewish People

Dit is vanaf 2021 de nieuwe naam van Christian Witness to Israel (CWI). Deze partner van Yachad in Nederland en internationaal, heeft na 175 jaar besloten tot naamsverandering. Vanaf januari 2021 wordt de naam dus International Mission to Jewish People. In Nederland is Asaf Pelled actief als evangelist en hij is zeer nauw betrokken bij Yachad. Zie ook: https://www.cwi.org.uk/imjp
b. Asaf Pelled werkt in Nederland. Het werk is sterk beïnvloed door de corona maatregelen. Er komen weinig Joodse toeristen meer naar Nederland. Gelukkig konden de contacten met Joodse mensen en gezinnen worden geïntensiveerd. Uw voorbede wordt gevraagd om Joodse harten te openen voor het Evangelie.

c. U kunt gebruik maken van allerlei videomateriaal om de betrokkenheid van uw gemeente bij het werk van IMJP te bevorderen. Er is de mogelijkheid br. Pelled uitnodigen om te vertellen over o.a. zijn werk in Nederland en elders. Dan kan ook gericht op vragen worden ingegaan.
d. Het werk om samen met Joden over Messias Jezus te spreken is niet eenvoudig en vraagt een open en relatiegerichte houding. Belangrijk is te bidden voor herstel van goede relaties met Joden en het Joodse volk, ook in en vanuit de kerk. Dat daar zegen op rust is ook merkbaar geweest in het afgelopen jaar. Dat stemt tot dankbaarheid.

Rabbijn Sacks overleden

Dr. Jonathan Sacks, vroeger opperrabbijn van het Britse Gemenebest, is in november vrij plotseling overleden. Hij werd 68 jaar en laat een serie, ook in het Nederlands vertaalde boeken na. Zij serie met o.a. Joodse overdenkingen n.a.v. de Thora boeken is bijzonder de moeite waard. Exodus kwam dit jaar uit, en deze maand zien ook vertalingen van parasja’s over Leviticus en Genesis bij uitgeverij Skandalon het licht. De boeken geven een goed inzicht in de wijze waarop de Thora het leven van elke dag beïnvloedt en verrijkt. De Joodse wortels van het christelijk geloof komen zo tot uiting. Het verlangen naar de verlossing kleurt de Joodse verwachting en daarom bieden deze teksten niet alleen geloofsverdieping, maar ook een basis voor gesprek met Joden in onze tijd. De rabbijn heeft grote invloed ten goede uitgeoefend op de verhouding tussen kerk en “Jodendom”. Van zijn houding en inbreng valt ook voor christenen veel te leren. Op het internet zijn diverse lezingen van hem te vinden die zich lenen voor een groepsgesprek.

Noodhulp Messiasbelijdende Joden voortgezet

Het Noodhulpfonds dat op initiatief van enkele partnerorganisaties is opgezet voor activiteiten van Messiasbelijdende Joodse organisaties in Israël heeft tot nu ongeveer € 180.000 opgehaald (doel was € 200.000). Voortzetting van de steun is nodig omdat de toch al heftige lock-down in Israël langer duurt. Het doelbedrag is nu gesteld op € 275.000. Via  https://noodhulpisrael.nl/ kunt u rechtstreeks per project doneren. Vanuit Yachad bevelen wij dit van harte aan als bestemming! Ook is er op die site per project informatie.

Chanoeka Filmtip voor de feestdagen en daarna

Kijk als gezin naar de film the Sound of the Spirit.
Om begrip te krijgen over de spanning tussen Joden en Messiasbelijdende Joden is deze film een aanrader. Het verhaal speelt in Amerika en geeft een duidelijke boodschap af: alleen door de liefde van Jezus in de praktijk te brengen, kunnen bruggen geslagen worden. De film is te vinden op New Faith Network  (newfaithnetwork.nl) en ook geschikt om met kerst samen met jongeren (+12) na te bespreken.  https://newfaithnetwork.com/nl/video/1-0-the-sound-of-the-spirit